فواید شادى
1 . سلامت روان
سرور و شادى، از ابتلا به افسردگى و ناراحتىهاى روحى و روانى پیشگیرى کرده و سلامت روان را تضمین مىکند. برخى کشورها براى درمان بیمارىهاى روانى، به خنده درمانى روى آوردهاند. باشگاه خندانهاى هند، نام تشکیلاتى با اهداف بهداشت روانى است که در شهر بمبئى هند فعالیت مىکند و از استقبال زیادى برخوردار شده است. گردانندگان این تشکیلات معتقدند: عمل خندیدن، ضمن این که تنشهاى روحى و عصبى را رفع مىنماید، در بهبود اغلب بیمارىهاى روحى و حتى جسمى نیز مؤثر مىباشد.(31) امام علىعلیه السلامدر این باره فرمودهاند: «السرور یبسط النفس و یثیر النشاط؛(32) شادمانى، موجب انبساط روح و مایه وجد و نشاط مىشود.»
حق، تو را از بهر شادى آفرید
تا زتو آرامشى گردد پدید
پس در آرامش نمایى زندگى
وا رهى از مشکلات زندگى
2 . سلامت جسم
شادى، نقش مهمى در سلامتى بدن و درمان بیمارىها دارد، زیرا خنده که حاکى از نشاط و شادى است، نوعى آنتى بیوتیک طبیعى مىباشد که جسم را در مقابل بیمارىها قوى ساخته و اثر دردها را تخفیف مىدهد. «نورمن کازنیز» معتقد است که از طریق خنده، با بیمارى فلج مبارزه کرده است و اعتقاد دارد که از طریق خنده مىتواند وضعیت معکوس را به وجود بیاورد.(33) مىگویند: یک دقیقه خنده، معادل با 45 دقیقه ورزش، ارزش دارد.(34)
قرن هاست که انسان به رابطه مستقیم بین اندوه با ابتلا به انواع بیمارىها اعتقاد داشته است، اما به تازگى در یک کنفرانس علمى در آمریکا، تعدادى از کارشناسان رشتههاى مختلف پزشکى و روان درمانى، وجود این رابطه را به طور علمى مورد تأیید قرار دادند. نتیجه کنفرانس این بود که بین ناراحتىهاى روانى و بیمارىها، رابطه مستقیم وجود دارد. «دکتر واینبرگر» گفته است: بروز سرطان سینه در زنان، بالا رفتن فشار خون، سرطان ریه و بیمارى آسم، رابطهاى مستقیم با سرکوب کردن احساسات دارد و کسانى که عادت دارند از بروز عوارض خارجى اندوه و غصه جلوگیرى کنند، به این بیمارى مبتلا مىشوند.(35) به قول فردوسى:
مده دل به غم تا نکاهد روان
به شادى همى دار تن را جوان
3 . امنیت اجتماعى
رواج فرهنگ شادى و نشاط در جامعه، عصبانیت و تند خویى را کمتر مىکند، از میزان جرایم مىکاهد و از تنش و برخورد فیزیکى با مردم جلوگیرى مىنماید. بسیارى از ناهنجارىها و جرم و جنایتها، ناشى از عدم تعادل روحى افراد است. کارمندان شاد، با ارباب رجوع خود برخوردى عاطفى و محبتآمیز دارند و وظیفه خود را به طور شایسته انجام مىدهند.
4 . رشد اقتصادى
نقش شادى و نشاط در پیشبرد امور اقتصادى، غیر قابل انکار است، زیرا در این صورت، مدیران و کارمندان انرژى مضاعف پیدا مىکنند و درصد تولید و بهره ورى افزایش مىیابد. بر این اساس، بعضى از کشورها براى بالا بردن میزان تولید، سعى مىکنند در محل کار مدیران و کارگران، فضایى از شور و نشاط ایجاد نمایند.
5 . رشد معنوى
انجام هر کارى و از جمله عبادات، نیاز به حوصله و آرامش دارد. کسى که غمگین است، حوصله هیچ کارى را ندارد؛ اما افراد شاد از انجام عبادات لذت مىبرند و احساس خستگى نمىکنند. امام علىعلیه السلاممىفرماید: «این دلها همانند بدنها خسته مىشوند و نیاز به استراحت دارند، در این حال به دنبال نکتههاى زیبا و نشاط آور باشید.»(36)
6 . استحکام نظام خانواده
یکى از فواید شادى و نشاط، استوارى پیوند خانواده و تأمین سلامت روان کودکان است. پدر و مادرى که در خانه، با شادى و نشاط خود، محیطى آکنده از صفا و صمیمیت را براى خود و فرزندانشان فراهم کردهاند، در حقیقت، اولین گام را در جهت تقویت روحیه و انگیزه و عزت نفس فرزندان خود برداشتهاند. رابطه مثبت زناشویى مىتواند دست مایه شادى فرزندان باشد. ریچارد استیل مىگوید: «زندگى زناشویى همراه یا بدون عاطفه مناسب با آن، کاملترین شکل تصور از بهشت و جهنمى است که ما در زندگى قادر به ایجاد، به دست آوردن و یا رسیدن به آن هستیم.»(37)
زندگى مشترک ایجاب مىکند زن و شوهر در غم و شادى یکدیگر شریک باشند. در این میان، بانوى خانواده نقش تعیین کنندهاى دارد. امام علىعلیه السلاممىفرماید: «به خدا سوگند، هیچ گاه حضرت فاطمهعلیها السلامرا در زندگى به خشم نیاوردم و او را بر کارى که میل نداشت، وادار نکردم تا روزى که از دنیا رفت و او نیز هیچ گاه مرا به خشم نیاورد و از فرمانهاى من سرپیچى نکرد و هر گاه به او نگاه مىکردم، نگرانىها و غم هایم از بین مىرفت.»(38)
البته پدر خانواده نیز نباید غصههاى خارج از خانهها را به خانه ببرد. پیامبر اکرمصلى الله علیه وآلهمىفرماید: «اگر یکى از شما در تنگنا قرار گرفت، از خانه بیرون رود و خود و خانوادهاش را محزون نسازد.»(39)
وظایف والدین در ایجاد نشاط فرزندان
دین مقدس اسلام به منظور حفظ شادابى در خانواده، توصیه هایى دارد که مهمترین آنها عبارت اند از:
1 . بازى با کودکان: جنب و جوش داشتن و ورزش کردن، فشار روانى را کاهش مىدهد و فرزندان از این طریق، انرژى درونى شان را آزاد کرده و احساس شادى و نشاط مىکنند.
لقمان حکیم مىگوید: سزاوار است شخص عاقل در زندگى خانوادگى همچون کودک باشد در شوخ طبعى، خوش اخلاقى، بازى و خوش گفتار بودن، و در جامعه، با وقار زندگى کند.(40)
2 . در آغوش گرفتن کودکان: طبق گفته روان شناسان، هر کودکى براى کسب قواى روزانهاش به چهار بار، براى افزایش انگیزه به هشت بار، و براى رشد و نمو جسمانى به شانزده بار در آغوش کشیده شدن احتیاج دارد.(41)
3 . شاد کردن کودکان: اسلام بر شاد کردن کودک بسیار تأکید کرده است. پیامبر اکرمصلى الله علیه وآلهمىفرماید: «بهشت را خانهاى است به نام خانه شادى، کسى در آن داخل نمىشود، مگر این که کودکان را شاد کرده باشد».(42) و نیز آن حضرت فرمود: «کسى که کودکان را شاد کند، خداوند او را در قیامت شاد خواهد نمود.»(43)
موضوع مطلب :
