جوان و دوران بلوغ

نخستین گام

یـکـى از آگاهیهاى بسیار مهم در زندگى جوان , قبل از شناختن محیط و پدیده هاى پیرامونش , آشنایى با خود است .
توجه به خویشتن و آگاهى درباره خود یکى از شگفتیهاى نظام آفرینش است , زیرا انسان علاوه بر علم و آگاهى به اشیا و دیگران , نسبت به خود,آگاهى و توجه حضورى
دارد و در عین حال مـى تـوانـد تـوجـه خود را به شخصیت خویش متمرکز سازد و رفتار و کردار خود را مورد ارزیابى وتـحـلـیل قرار دهد, حتى بهتر از یک پدیده خارجى , خود و رفتار خود را مورد مطالعه و تجربه و جستجوى علمى قراردهد.
انسان اطلاعات علمیى که از خارج دریافت مى کند, ممکن است همراه با خطا و اشتباه باشد, ولى درباره خود خطا نمى کند.
در ایـن بـاره قـرآن مى فرماید, انسان به نفس خود آگاهى دارد, اگر چه (براى خطاهایش ) عذر تراشى کند.
انـسـان وقـتى باطن خویش را شناخت و اصلاح کرد, رفتارى که از او صادر مى گردد نیز اصلاح مى شود.
جـوان داراى این قدرت خواهد بود که در برابر موفقیتها و یا شکستهاى زندگى , خود را نبازد و با تـقـویت ایمان و توکل به خدا با عزمى راسخ , درحوادث به جلو گام بردارد, زیرا غرور برخاسته از موفقیت یا نومیدى حاصل از شکست , هر دو براى وى خطرناک است .
بـنـابـراین شما جوانان عزیز اگر مى خواهید در زندگى خوشبخت و سعادتمند باشید, باید از هم اکنون شروع به بررسى در وجود خودتان کنید وببینید چه معایب و نقصهایى دارید, سپس کوشش کنید که آنها را یکى پس از دیگرى برطرف نمایید.
باید بدانیدکه گذشتن از مرحله کودکى و وارد شدن به دوران بلوغ و جوانى , چندان آسان نیست , بلکه این راه پر فراز و نشیب باید همراه با آگاهى ومراقبتهاى لازم طى شود.
مطالعه فرازهاى زندگى رهبران بزرگى که منشا خدماتى به انسانها بوده و آنان را به سوى دانش و عـدالت وخداپرستى هدایت کرده اند,ما را به این نکته آگاه مى سازد که : این گونه افراد از جمله کـسـانى بوده اند که دوران حساس بلوغ خود را به سلامتى و پاکى پشت سر گذاشته و ایام جوانى راآگاهانه سپرى کرده و از قدرت جوانیشان بیشترین استفاده را نموده اند.
آنـان شـیـوه اى را بـرگـزیـده انـد کـه استعدادهایشان را در جهت کمال , شکوفا کرده و همواره وجودشان براى خود و دیگران منشا خیر و برکت بوده است .
انـدیـشـیدن و درس آموزى از زندگى دانشمندان علوم و رهبران دینى بویژه پیامبران بزرگ به جـوان کـمـک مى کند که در موقعیتها و مراحل مختلف زندگى براساس بهترین و ارزشمندترین دستاوردها عمل نماید تا استعدادهاى خود را شکوفا سازد.
امـا کـسانى که موجب فساد و گمراهى خود و دیگران گردیده اند, بیشتر افرادى بوده اند که در دوران مـهـم و بـحـرانى بلوغ , انحراف و آلودگى فراوان پیدا کرده و آسیبهاى جبران ناپذیرى به شخصیتشان وارد شده است .
بـنـابـرایـن بـى اطـلاعـى جـوان از مسائل حساس دوران بلوغ , موجب اختلال روانى و تزلزل در شخصیتش گردیده و در نهایت , آینده اى مبهم و تاریک در انتظارش خواهد بود.
آینده نگرى .
جوانان عزیز! شما در آینده اوقات زیادى در پیش رو خواهید داشت و هر وقت , فرصت دست دهد, حق دارید از آنها استفاده نمایید, ولى چگونه ,چطور و با چه هدفى ؟ شما کارهاى جدى و مهمى در پـیش دارید, مانند معاشرت با دوستان و همسالان , رفت و آمد با خویشاوندان و طرز رفتار باآنان , انـتخاب رشته تحصیلى , پیدا کردن شغل و کار مناسب و کسب موفقیت در آن وب و خلاصه روزى فرا مى رسد که باید به فکر ازدواج و تشکیل خانواده و تربیت فرزند باشید.
الـبـته ممکن است در زندگى شما پیشامدهاى دیگرى نیز رخ دهد, مانند نومیدى و دلتنگى در کـارهـا, انـدوه و غـم و بـیمارى ب و شاید شما تاکنون طعم شکست و نومیدى را چشیده باشید این نومیدیها وغمها در دوران نوجوانى , معمولا خیلى ناگوار است , زیرا شما این طور احساس مى کنید کـه تـنـهـاشما ناراحت و غمگین هستید وتصور نمى کنید که صدها انسان دیگر در زندگى خود, همواره با این ناملایمات رو به رو مى شوند.
پـیـشامدهاى ناگوار, بطور ناگهانى و غیر منتظره در زندگى انسان رخ مى دهد, این حقیقتى اسـت کـه نـمـى تـوان منکر آن شد, ولى این پیشامدهاوناگواریها و بلاها در فرهنگ و جهان بینى اسلام معنا و مفهوم خاصى دارد و به عنوان یک حادثه گنگ وبى هدف مطرح نیست
یـک جـوان بـا ایـمـان , بـا بینش صحیحى که درباره خود و این رویدادها دارد, حوادث ناگوار و غـیراختیارى را, به عنوان یک پل و نردبان ترقى و وسیله آزمایش الهى ـکه کمال و رشد و سعادت او درگرو آن است ـ تلقى مى کند و با عبور آگاهانه از آن , آینده تابناک خود را رقم مى زند.
حـوادث و پـیـشامدهاى دوران جوانى انسانهاى بزرگ (رهبران اجتماعى و مذهبى , همچون : امام خـمـیـنـى , شیخ انصارى , علامه طباطبایى و دانشمندان علوم طبیعى , چون : انیشتین , ادیسون , پاستور و ب) همه گویاى این حقیقت است که اینان با درک درست و بینش صحیحى که نسبت به ناگواریهاداشته اند, به نحو شایسته اى با آن برخورد کرده و پیروزمندانه از آن گذشته اند.
بـطـور کـلـى باید دانست که اگر ما داراى هدف واعتقادى صحیح و عاقلانه باشیم , آن هدف در زندگى به ما آرامش و دلگرمى و نیرو مى دهد و ما را باپشتکار زیاد وارد معرکه زندگى کرده و به پیش مى راند و در پایان , ما شادمانه با موفقیتى تمام به آن هدف دست خواهیم یافت .
واقع بینى .
ایـن تمایل در بیشتر ما وجود دارد که کسالت و تنبلى خود را نادیده گرفته و شکست در کارها را بـه گردن دیگران و یا پیشامدها مى اندازیم و نواقص ومعایب خود را به حساب نیاورده و در صدد برطرف کردن آن نیز نمى باشیم .
تجربه نشان داده است که ما همیشه مایل هستیم کارها را آن طور که دلمان مى خواهد, ببینیم , نه آن طور که هستند.
دوسـت نـداریم درباره معایب و نقصهاى خودمان اندکى بیندیشیم , در حالى که تفکر در این باره موجب جلوگیرى از تکرار خطا در کارهاى بعدى ماخواهد شد.
با این بینش هر روز که از عمرمان مى گذرد, یک قدم در جهت کمال و بى نقصى به پیش مى نهیم .
بـه هـمـیـن جـهت است که حضرت على (ع ) مى فرماید: شناخت خویش بالاترین و سودمندترین شـناختهاست و حتى شناخت آفریدگار جهان رامنوط به شناخت خود دانسته اند
, زیرا تا انسان خود را نشناسد و انگیزه ها و خواسته هاى درونى خویش را بطور صحیحى تحلیل نکند و با هـدف آفـریـنـش در ایـن جـهـان آشـنـانگردد, نمى تواند مسائل زندگى خود را به طرز درستى ارزیابى کند و درباره آنها قضاوت و انتخاب صحیحى داشته باشد.