ازدواج آرزوی پر دردسر

ازدواج،  با این که یکی از رویایی ترین آرزوهای هر انسانی در سنین جوانی است اما امروز به یکی از چالش های مهم جامعه جوان کشور تبدیل شده است. و این چالش هنگامی از اهمیت فزونتری برخوردار می شود که تنها لحظه ای بر روی آمارهای رسمی و غیررسمی تعداد دختران و پسرانی که در انتظار این رویداد مهم زندگی هستند و دیگر از حد متوسط سن ازدواجشان گذشته است نظر افکنیم.
از سوی دیگر طی سال های اخیر ارایه آمارهایی در ارتباط با معضلاتی چون بیکاری، اعتیاد، بزهکاری و... مشکلات سر راه ازدواج را دو چندان ساخته و نگرانی های زیادی را میان مردم و به ویژه قشر جوان دامن زده است.
آخرین بررسی ها در مورد وضعیت ازدواج جوانان نشانگر تغییر و تحولات در الگویابی، کاهش شدید کارکرد خانواده و تحمیلی شدن ازدواج هاست، به طوری که طی چند سال اخیر شمار متأهلین جوان در میان هر دو جنس دختر و پسر کاهش یافته که این مسأله نیز بیانگر افزایش سن ازدواج و وقوع بسیاری از ازدواج ها در سنین بزرگسالی است.
براساس برخی آمارهای موجود، میانگین سن ازدواج در میان پسران ?? و در دختران ?? سال است که البته تا چند سال پیش این آمار در پسران ?? و در دختران ?? سال ذکر شده بود.
کارشناسان عمده ترین دلایل عدم ازدواج میان جوانان را نداشتن شغل، ناتوانی مالی والدین در تدارک مراسم ازدواج فرزندان، عدم امکان تهیه مسکن مناسب، نداشتن توانایی مالی کافی، شروط دست و پاگیر برخی خانواده ها و... می دانند که سایر دلایل در کنار این عوامل قرار داشته و از درجه اهمیت کمتری برخوردارند که به عنوان مثال می توان به ترس از ازدواج و عدم تأمین زندگی در آینده، تجملی شدن مراسم مختلف، نبود حس مسوولیت پذیری در طرف مقابل، نداشتن اعتماد کامل به همسر و... اشاره کرد.
همچنین به اعتقاد صاحب نظران از اصلی ترین دلایلی که باعث بروز بحران در دهه کنونی در مسأله ازدواج شده است به هم خوردن ضریب جمعیتی ایران در دهه ??-?? و رشد نامتعارف آن است به طوری که تعداد پسران آماده ازدواج نسبت به دختران، در دهه کنونی بی سابقه بوده است.
براین اساس با توجه به حفظ هنجار اختلاف سنی در ازدواج و فرض ثابت ماندن سایر شرایط اگر شمار هر گروه سنی دختران را با تعداد پسران گروه بعد مقایسه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که تعداد قابل توجهی از دختران آماده ازدواج، امکان برقراری چنین پیوندی را با یک مرد جوان نخواهند داشت.
این در حالی است که فاصله میان بلوغ، سن مسوولیت پذیری ازدواج و تأخیر در هویت یابی جنسی موجب تأخیر در دستیابی به نیاز طبیعی جوانان و شکل گیری و رشد هویت آنان در خارج از چارچوب خانواده شده است.
? اشتغال، سنگ اول!
با توجه به نرخ رشد بیکاری در سال های اخیر، داده های آماری بخش عمده این بیکاران را نیروهای جوان جامعه نشان می دهد.
نیروهایی که در طی سال های اخیر با توجه به رشد فزاینده دانشگاه ها در پذیرش دانشجو، از میان تحصیلکرده ها هستند (که البته در این بین نمی توان ضعف نظام آموزشی در کشور را در پرورش نیروها بی اهمیت دانست).
عدم وجود سیستم اطلاع رسانی شغلی مناسب و دقیق نیز جهت آشنایی هر چه بیشتر جوان با نیازهای بازارکار و چگونگی راه اندازی مشاغل گوناگون و... این وضع را تشدید کرده است.
سروش سبزه پرور، جوان ?? ساله که به تازگی از ایلام به تهران آمده است، علت اصلی مهاجرت خود را عدم اشتغال در ایلام دانسته و می گوید: «اولین شرط خانواده ای که برای خواستگاری به خانه شان رفتیم شاغل بودن من بود و از آن جا که با تحصیلات سوم متوسطه در شهر خودمان کار چندان مناسبی پیدا نکردم به تهران آمدم تا شاغل شوم. اما این جا هم جز کارهای پیش پاافتاده شغل دیگری پیدا نکردم و ناچار به خانواده همسرم به دروغ گفتم که در یک شرکت خدماتی مشغول فعالیت هستم و وقتی آن ها برای تحقیق آمدند و متوجه غیرواقعی بودن حرف های من شدند، قضیه ازدواج من هم منتفی شد. من هم بی خیال شده ام و قصد دارم تا وقتی شغل خوبی پیدا نکرده ام، دیگر جایی برای خواستگاری نروم!»
? مسکن، سنگ دوم!
افزایش قیمت ها و به تبع آن افزایش اجاره و یا خرید مسکن در شهرها (به ویژه شهرهای بزرگ مثل تهران) موجب شده است که تهیه مسکن و تأمین مخارج زندگی برای جوانان دشوار و تقریبا غیرممکن شود.
اعداد و ارقامی که بر روی شیشه دفاتر املاک نصب شده است و یا آن چه که در صفحات آگهی های جراید درخصوص قیمت های مسکن استیجاری آمده است، بسیاری از افراد ازدواج کرده را از ازدواج خود پشیمان می کند تا چه رسد به این که جوانان مجرد با دیدن این قیمت ها تمایلی به ازدواج پیدا کنند.
? یک کلام: مشکلات اقتصادی!
براساس نظرات جوانان و اعتقاد صاحب نظران و کارشناسان امور اجتماعی، عمده ترین مانع بر سر ازدواج جوانان در کشور، بحث معضلات اقتصادی است. بنابراین اتخاذ سیاست هایی برای رفع و حل این نوع مشکلات اولین و مهم ترین قدم در جهت رفع موانع ازدواج به شمار می آید.
لذا پرداختن به این مسأله به دلیل گستردگی ابعاد گوناگون آن نیازمند عزم ملی است و مشارکت فعال نهادهای دولتی و غیر دولتی را می طلبد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ایجاد یک تحول اساسی در نظام مدیریت کشور و ایجاد اشتغال واقعی برای جوانان، بالا بردن وام ازدواج و کمک های حداقلی دولت، تنها به مثابه مسکنی بر این درد خواهد بود و درمان قطعی این مشکل نیست.
هرچند طی سال های اخیر اقدامات خوبی در جهت تسریع در روند ازدواج جوانان و ایجاد فرهنگ ازدواج آسان میان اقشار جوان انجام شده است اما با استناد به آمار موجود ناکافی بوده و به صورت محسوسی خود را نشان نداده است، از این رو باید اقدامات وسیع تر و پردامنه تری در این رابطه انجام پذیرد.
بدیهی است فرهنگ سازی رسانه های تصویری و مکتوب، هشدار به خانواده ها در کاهش توقعات، آسان گیری، تسهیل فرایند امور، تشویق جوانان به کار و ازدواج و تشکیل خانواده، اشتغال آفرینی و... همه از نیازهای ضروری جامعه ما محسوب شده و البته در این میان بانک ها نیز باید با آسان گیری و تسهیل قوانین و شیوه های اعطای وام و در صورت امکان افزایش مبالغ وام های ازدواج و... زمینه را برای ایجاد شادی و نشاط در جامعه و میان قشر جوان فراهم نمایند.

روزنامه جوان